Bilimsellikte yaya kaldık

Bilimsel yayınlarda,  genelde konuya ilişkin olarak diğer bilim insanlarının aldığı sonuçlara ve görüşlere de yer verilir. Bunlardan bir kısmından alıntılar yapılırken onların irdelenmesine yönelik açıklamalarda bulunulur. İşlenen ana konuların sonuna irdelenen ve alıntı yapılan  yayınların listesi ve yazarları belli bir düzen dahilinde konulur. Olaya bu açıdan bakınca yabancı yayınlardan faydalanma konu olduğunda batı dillerinden herhangi birini bilmenin yeterli olduğu ortaya çıkmaktadır. Çünkü örneğin İtalyanca yazılmış  bilimsel bir makale okunduğunda da o konuda yapılmış çeşitli dillerde yayınlardan ve bunların içeriğinden haberdar olmak mümkündür.

Ama benim derdim başka; Ben yazılarımı hazırlarken çoğunlukla yabancı bilimsel yayınlardan çeviriler yapıyorum. İşlediğim konuların büyük kısmı  halkımızı da ilgilendiren türden, örneğin hava kirliliği gibi çevre sorunları. Ama bu konuları işleyen yabancı yayınlarda Türk bilim insanlarının payı yok gibi. Onlarda Türkiye’den bir bilim insanının ismini görmez iken örneğin bir Nijeryalının ismine ve makalesine rastladığımda üzülmemek mümkün mü? Size çok çarpıcı bir örnek vereyim: Elimde Maria de los Angeles Gras isimli bir araştırmacının yazdığı İtalyanca  bir yayın var. Yayının adı” Robinia pseudoacacia L. (Bu halkımızın yanlış olarak  Akasya olarak bildiği Yalancı Akasya’nın bilimsel adıdır. Akasya başka bir ağaçtır) Ülkemizde hemen hemen herkesin bildiği bir ağaçtır. Ben bu yayını Türkçeye çevirdim ve  bunu yaparken çok şaşırdım. Çünkü yayının sonunda faydalanılan yayınlar listesinde  tam 431 (Dört yüz otuz bir) araştırmanın adı ve yazarı var ama Türkiye’den bir tek isim bile  bulunmuyordu.

Geçenlerde gazetede fındık konusunda yazı yazdım Bu yazıyı hazırlarken her zaman yaptığım gibi yabancı bilimsel yayınlardan faydalandım. Türkiye fındık üretiminde dünyada birinci. Fakat birim alanda fındık üretimi, ikinci olan  ülkedekinin  (İtalya)  yarısı kadar. Bu  fındık üretiminde, bilimsellikten ne kadar uzak olduğumuzun göstergesi değil mi ? Bu durum ne yazık ki birçok bilimsel konuda geçerli.

Bu duruma gelmemizin nedenleri var: Bunlardan en önemlisi son yıllarda bilim adamı yetiştirmede kalitesizlik. Bunun bir göstergesi de Türkiye’deki üniversiteler ve araştırma kurumlarında intihal bolluğu. Kişi, örneğin doktora yaparken başkalarının elde ettiği sonuçları kendisi elde etmiş gibi sonuç raporlarına koyabiliyor. Bunun doğal sonucu olarak ele alınan konularda kısır bir döngü oluştuğu için bilimsel açıdan yeterli aşama kaydedilmiyor. Geçenlerde bir gazetede doktora tezlerindeki intihallerin oranları yayınlandı. Bu durum istatistik olarak bile gazetelerde yer alıyor ama neden önlenmiyor veya önlenemiyor acaba? Bana soracak olursanız bunun en önemli nedeni, bunu görmesi gerekenlerin işlenen konularda yeterli bilgiye sahip olmaması.

Nedenlerde biri de bilim insanı konumunda paye elde etmenin,  belli bir zaman çalışmış olmak  şartına bağlanması değil mi? Akademik ortamlarda bilgi birikiminin değil, geçen zamanın baz alındığı bir sistem dünyanın neresinde geçerli?

Bunun çaresini bulmak aslında çok kolay: Bu konuda, örneğin master ve doktoradan başlayarak  bilimsel unvan kazanmak için yapılmış tezler ile bunları değerlendiren raporların   internette yayınlanması şart koşulmalıdır. Ortaya konulan görüşlerin ve yapılan değerlendirmelerin  de internet ortamında yayınlanması planlanmalıdır. Akademik çalışmalarda yetersizliklerin fark edilmesini sağlayacak düzenleme en etkin çaredir. Bunu istemeyenden bilim insanı olmaz.

# YAZARIN DİĞER YAZILARI

Yazar Necdet Güler - Mesaj Gönder

#

göndermek için kutuyu işaretleyin

Yorum yazarak Kocaeli Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Kocaeli Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Kocaeli Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Kocaeli Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.



Anket Başiskele belediye seçimlerinde hangi adaya oy verirsiniz?
Tüm anketler