Sosyal güvenlik sistemi ve iki dosta veda

9-10 gün öncesinde ülkedeki gündemin en önemli konusu, emeklilere verilecek 5000 TL ile eşit olarak yapılacak zam (seyyanen) miktarı oluşturmaktaydı.

İsrail'in Gazze’ye saldırmaları sonrası konuşulan bu konular gündem dışında kaldı.

Öncelikle şunun çok iyi bilinmesi gerekir. Emeklilere yapılacak ekonomik yardım veya eşit olarak zam sistemin çözümü değildir. Çünkü sosyal güvenlik sistemi yapısal olarak iyileştirilmediği sürece bu tür önlemler geçici çözümlerdir.

Sosyal güvenlikte dengeler konusunda ipin ucu tamamen kaçmış durumdadır. Ülkemizde emekli sayısı 15 milyonu aşmış, aktif çalışan sayısı ise 24 milyon civarındadır. 24/15 =1,6 yani 2 çalışana bir emekli bile düşmüyor. Oysa olması gereken oran 4 tür. Diğer bir ifadeyle 4 çalışana bir emekli olması gerekmektedir.

O nedenle ülkemizde sosyal güvenlik sistemi kendi kendine yeterli durumda değildir. Sistem kendi gelir- gider dengesini kuramayınca büyük açıklar vermekte ve bu açıklarda devlet tarafından karşılanmaktadır.

2023 yılı için beklenen bütçe açığı 1,6 trilyon TL dir. Oysa 2023 yılı bütçe yasasında açık 659 milyar TL olarak tahmin edilmişti. Yanılgı neredeyse 3 kata yakın. Bu açığın önemli bir bölümü de sosyal güvenlik sisteminden kaynaklanmaktadır.

Cumhurbaşkanı konu sosyal güvenlik sistemine gelince, hemen Bay Kemal’i sorumlu tutmaktadır. Oysa bugün gelinen durum O günlerin çok gerisinde ve tıkanma noktasındadır.

Bu yapı içinde, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilir olması çok zordur. O nedenle öncelikle kayıt dışı çalışmanın ciddi şekilde üzerine gidilmesi ve kayıt dışı çalışmanın cazip hale getirilmesinden kaçınılmalıdır.

VEDA VE HÜZÜN

Geçtiğimiz hafta sonunda 2 acı haberi art arda aldım. Değerli ağabeyim İsmet Akkaya ile 1967 yılından beri tanışıyoruz. Ankara ticaret turizm yüksek öğretmen okulunda iki devre öndeydi. Okulun folklor ekibinin başını çeker ve “ te te te “diyerek ekibi coştururdu. Biz de keyifle izlerdik. Yolumuz İzmit ticaret lisesinde tekrar kesişti. 25 yıl birlikte çalıştık. Görevine sadık, çalışkan ve örnek bir öğretmendi. Kendine özgü espriler ve çok güzel fıkra anlatımları ile onu hep hatırlayacağız. Ruhun şad olsun ağabey, yakınlarına ve sevenlerine sabırlar diliyorum.

Diğer veda ise akşam ticaret lisesinden öğrencim olan sevgili Adnan Uçar. İzmit'te ilk geldiğim günden beri tanıyorum. Çevresiyle kurduğu ilişkiler, güven veren tavırlarıyla hemen dikkatimi çekmişti. Sohbet ettiğinizde doğal ve içten olduğunu hemen fark ettiriyor. İzmit'te ilk tanıdığım kişilerdendir. Adnan ve çevresi İzmit’i sevmemde çok etkili olmuşlardır. Rahatsız olduğunu duyduğumda çok üzülmüştüm. Adnan kardeşim ölümün İzmit’i ağlattı. Erinç içinde uyu.

Bir üzüntüm de sevdiğim bu iki kişinin cenazesinde şehir dışında olmam nedeniyle onlara son görevimi yapamamış olmamdır.